B12 Vitamini
Vitaminler; gıdaların sindiriminde, hücre düzeyinde kullanımında, gıdaların enerjiye dönüşümünde, hücre DNA sının yenılenmesinde olmazsa olmaz kofaktör olarak görev yapan organik bileşiklerdir. Bir kısım vitaminler gıda ile dışardan alınmak zorundadır bir kısmı ise vücutta da sentezlenebilir. Bir kısmı depolanabilirken bir kısmı depolanmaz günlük kullanılır. Yağda eriyen ve suda eriyenler olarak ta ikiye ayrılır. Yağda çözünen vitaminler; A, D, E ve K vitaminleridir. Bunlar yağlı gıdalar ile birlikte vücuda alınır .Yağ emilimini etkileyen her bir hastalık veya bozukluk bu vitaminlerin eksikliğine neden olur. Dolaşıma geçtikten sonra karaciğer dokusuna taşınırlar. Bu vitaminler başlıca karaciğer ve yağ dokusunda depolanırlar. Suda çözünen vitaminler ise; C, B vitaminleri, biotin ve folattır. Vücutta kısa süreli olarak depolanır
B12 vitamini (kobalamin)nedir?
Suda çözünebilen bir vitamin olan B12 vücutta az miktarda da olsa depolanabilir. İçeriğindeki kobalt minerali nedeniyle kobalamin olarak da bilinen vitamin, sağlıklı bir insanda 4 mg kadar depolanır. Depolanma miktarı düşük olduğundan dolayı günlük olarak alınması önerilr ve hayvansal kaynaklı gıdalarda daha fazla bulunur.
Kandaki kırmızı hücrelerin üretiminde , DNA ve sinir klıfı(miyelin) sentezinde folik asit ile beraber çalışır ve myelin sentezinde görev alan B12 vitamini sinir hücrelerinin elektriksel sinyal iletiminin hızını arttırır.
Her türlü enfeksiyon ve dış faktörelere karşı bağışıklığın güçlü kalmasında etkilidir..
B12 vitamini neden eksilir.?
Genel olarak barsakta bakteri aşırı çoğalmasına ya da kronik ishale bağlı emilim bozuklukları, crohn ve ülseratif kolit gibi barsak hastalığı olanlar ,
Yetersiz ve dengesiz beslenme özellikle vejetaryanlar gibi hayvansal gıda tüketim azlığı , sürekli mide ilacı kullanımına bağlı mide asit azlığı,
Diyabet ya da insülin direncinde kullandığımız metformin gibi ilaçların kullanımı
Obesite carrahisi yada her hangi bir nedenle yapılan mide ameliyatlarına bağlı.
Pernisyöz anemide ise direk B12 emilimi için gereken maddeye karşı antikor vardır.
Yaşla birlikte midede gelişen atrofik gastrite bağlı mide asit azlığı , yine yaşlanmayla gıdaların sindirim ve emiliminde bir takım yavaşlamalara bağlı B12 eksikliği olur.
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Tedavi Edilmeyen Ve Ciddi Boyuta Ulaşana Kadar Fark Edilmeyen B12 Vitamini Eksikliği Kişide Derin Depresyona, Paranoya Ve Sanrılara, Hafıza Kaybına, Idrar Kaçırma Ile Tat Ve Koku Kaybına Dahi Yol Açabilmektedir
B12 Eksikliği Kansızlığa Neden Olabilir Ve Bunun Özel Tipi Pernisiyöz Anemi Olarak Bilinir. Buna Bağlı Çarpıntı, Efor Kapasitesinde Azalma, Çabuk Yorulma Ve Halsizlik, Konsantrasyon Bozuklukları Gelişebilir.
Dilde kızarıklık ve yanma hissi, ağız içinde yaralar ve bacaklarda gece kasılmaları görülebilir.
Genç ve sınav çağı çocuklarda ya da yoğun konsantrasyon gereken işle uğraşanlarda B12 eksikiğinde konsantrasyon ve algılama eksikliği olabilir.
Ayaklarda, bacaklarda, kollarda ve ellerde karıncalanma ve uyuşma hissi ve zihinsel fonksiyonlarda bozulmalar gözlenir ve bunun özel tipi Tabes dorsalis tir. Denge ve yürüyüş bozukluğu olur.
Özellikle yaşlılarda hafıza azalması, unutkanlık gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Yaşlandıkça gıdalarla alınan B12 emiliminde ve vücut tarafında depolanmasında azalma gözlenir. Bu kişilerde epresyon oluşumunda da rol oynar.
B12 eksikliği ile yeni hücrelerin sentezlenmesi engellenir ve metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Yaşlanma hızlanabilir.
B12 eksikliği aynı sebeple saç dökülmesine de yol açabilir.
B12 Vitamini Nelerde Bulunur?
Besinlerle günlük olarak 2.4mcg miktarında B12 vitamini alınması önerilir.
Karaciğer, dalak gibi sakatatlaR
Midye, istiridye, karides gibi kabuklu deniz ürünleri
Alabalık, ringa, uskumru ve ton balığı
Süt, yoğurt, peynir
Yumurta B12 vitaminin en zengin kaynakları arasında yer alır.
B12 Vitamini Eksikliği Tedavisi
Yetersizliğin nedeni eğer diyet ile alınan B12 eksikliği ise ki vegan beslenenlerde bu durum çok yaygındır B12 vitamin hapı ,dil altı tabletleri ya da spreyi sürekli alınması önerilir. Ancak hastada B12 vitaminin emilimine bağlı olarak gelişen yetersizlik ya da pernisyöz anemi söz konusu ise barsaktan emilen tablet ya da hap kullanmanın tedaviye herhangi bir katkısı yoktur. Kas içine iğne ile vitamin B12 takviyesi ya da dil altı sprey ve dil altı hap kullanılabilir.
Hamilelik döneminde B12 vitamini eksikliğinin tedavi edilmesi büyük bir önem taşır. Bunun nedeni, anne adayının vitamin eksikliğinin bebeği de etkileme riskidir. B12 eksikliği tedavisi, hamilelik döneminde de hamilelik olmayan dönemlerdeki gibi uygulanabilir.
